Pisarz naiwny i sentymentalny. Orhan Pamuk

Nigdy nie czytałam żadnej z powieści Orhana Pamuka, ale ostatnio coś mnie przyciągnęło do półki z jego książkami w bibliotece, a konkretnie do „Pisarza naiwnego i sentymentalnego”. Jest to zbiór esejów przygotowanych na wykłady w Harvardzie, na temat czytania i pisania powieści, tak pokrótce. Zwykle nie zaczynam znajomości z danym pisarzem niejako od drugiej strony jego twórczości, tak naprawdę w ogóle bardzo rzadko czytam tego typu książki (czas to zmienić), ale w tym wypadku chyba los tak chciał i wcale tego nie żałuję. Dodam, że polubiłam pana Pamuka i czuję się wielce zachęcona do przeczytania jego powieści. Tyle słowem wstępu.

„Pisarz naiwny i sentymentalny” toczy piękną dysputę o powieściach samych w sobie, o tym, jak pisarze je tworzą oraz jak czytelnicy je odbierają. To także bardzo pobieżna historia literatury, przewodnik po największych dziełach literatury światowej oraz poradnik dla pisarza. Znajdziemy tu również parę wątków autobiograficznych, w końcu Orhan Pamuk sam jest pisarzem i ma ponad trzydziestoletnie doświadczenie w pisaniu książek - i to tych dobrze się sprzedających.

Książka dzieli się na kilka rozdziałów, z których każdy porusza kolejną część etapu powstawania powieści, a jako element łączący jest wpleciona „Anna Karenina” Tołstoja, która przebrzmiewa cicho w tle, niczym przyjemny, klasyczny utwór.

Nie będę tu długo rozprawiać. Książka dla ludzi ciekawych zawodu pisarza „od kuchni”, a także lubiących porozmyślać o życiu. Nie da się jej szybko czytać. Poruszane tematy nakłaniają do zatrzymania się, spojrzenia w głąb siebie, zastanowienia się, jakim czytelnikiem jesteśmy my sami? A jakim pisarzem? Czyli, krótko mówiąc, jakim człowiekiem, jak odbieramy świat? Orhan Pamuk pięknie pokazuje nierozerwalną więź między powieścią  a rzeczywistością.

„Ludzie czytają dzisiaj powieści nie po to, by zrozumieć bohaterów zmagających się ze światem i przeciwnościami losu lub w świetle fabuły ujrzeć wyraźniej ich osobowość i cechy charakteru, ale przede wszystkim po to, by zastanowić się nad samą strukturą życia”.

„Pisarz naiwny i sentymentalny” Orhan Pamuk, wyd. Wydawnictwo Literackie 2012, str. 169